 |
 |
| #5# - 159266 |
![[icon-addtodelete : 101 bytes]](img/icon-delete.gif) |
 |
![[member icon]](icon/plane1.gif) |
 |
ในปัจจุบันยังไม่มีการรวบรวมรายชื่อพืชหายากและใกล้จะสูญพันธุ์ในประเทศไทย เนื่องจากการสำรวจพรรณพฤกษชาติของประเทศไทย (Flora of Thailand) เท่าที่ผ่านมายังไม่ทั่วถึง มีหลายท้องที่ที่นักสำรวจไม่สามารถเข้าไปได้ บางแห่งมีปัญหาผู้ก่อการร้าย เทือกเขาสูงชัน การคมนาคมเข้าไม่ถึง ฯลฯ พรรณพืชจำพวกที่มีท่อลำเลียง (vascular plants) ของไทยเท่าที่สำรวจพบ มีประมาณ 10,000 ชนิด คาดว่าเมื่อมีการสำรวจทางพฤกษศาสตร์และศึกษาทบทวนพันธุ์ไม้ต่อไป จำนวนพืชจะต้องเพิ่มขึ้น ดังจะเห็นได้จากเมื่อมีการสำรวจและเก็บตัวอย่างพันธุ์ไม้เฉพาะพื้นที่แบบต่อเนื่อง มักจะพบพันธุ์ไม้ที่พบครั้งแรกของประเทศ (new record) หรือพันธุ์ไม้ชนิดใหม่ของโลก (new species) อยู่เนืองๆ ทั้งนี้เนื่องจากประเทศไทยตั้งอยู่ในภูมิภาคเขตร้อนชื้น พื้นที่อุดมไปด้วยป่าดงดิบซึ่งมีพรรณไม้อยู่หลากหลายชนิดขึ้นอยู่ในแหล่งที่อยู่ (habitat) ต่างๆ กัน แต่เป็นที่น่าเสียดายว่าปัจจุบันป่าธรรมชาติได้ถูกทำลายลงอย่างมหาศาล แหล่งที่อยู่ของพืชในระบบนิเวศน์ต่างๆย่อมถูกทำลายลงหรือเปลี่ยนสภาพไป เป็นผลให้พืชพรรณนานาชนิดซึ่งเป็นทรัพยากรของประเทศ ซึ่งอาจจะเป็นประโยชน์ต่อมวลมนุษย์ในวันข้างหน้า เสี่ยงต่อการถูกทำลายและสูญพันธุ์ไปก่อนที่จะได้นำมาใช้ประโยชน์อย่างมหาศาลในการพัฒนาประเทศสืบไป
พืชหายากและใกล้จะสูญพันธุ์
เมื่อกล่าวถึงพืชหายากและใกล้จะสูญพันธุ์นั้น บางท่านอาจจะยังไม่เข้าใจถึงความหมายว่าพืชใดเป็นพืชหายากหรือพืชใดเป็นพืชที่ใกล้จะสูญพันธุ์ จึงขอทำความเข้าใจโดยยกเอาคำจำกัดความที่ IUCN Plant Red Data Book ได้กำหนดพืชไว้ตามลำดับขั้นตอนต่างๆ ดังนี้ คือ
Extinct หมายถึง พืชที่สูญพันธุ์ไปแล้ว ยกตัวอย่างเช่น จากการศึกษาจากซากดึกดำบรรพ์ (fossils) ของพืชทางภาคเหนือของประเทศไทย โดย ดร. Seido Endo ชาวญี่ปุ่น ในปี ค.ศ. 1962 โดยศึกษาจากซากดึกดำบรรพ์ บริเวณอำเภอลี้ จังหวัดลำพูน พบพืชที่เป็นซากดึกดำบรรพ์ ซึ่งปัจจุบันไม่พบในไทยแล้วหลายชนิด ดังเช่น Alnus thaiensis (Betulaoeae), Sparganium thaiensis (Sparganiaceas) เป็นต้น พืช 2 ชนิดนี้ เป็นพืชในเขตอบอุ่น ซึ่งมีภูมิอากาศแตกต่างจากเขตร้อนอย่างสิ้นเชิง เมื่อสภาพภูมิอากาศเกิดการเปลี่ยนแปลงอย่างฉับพลันก็ย่อมทำให้พืชล้มหายตายจากสูญพันธุ์ไปได้
ในทางปฏิบัติแล้วพืชที่จัดอยู่ในลำดับนี้ เป็นพืชที่ค้นหาไม่พบแล้วในพื้นที่ที่เคยมีรายงานว่าพบพืชนี้ รวมทั้งบริเวณที่มีสภาพนิเวศน์คล้ายกับพื้นที่ที่พืชเคยปรากฏ ภายหลังจากที่ทำการสำรวจหลายครั้งหลายครา และยังรวมถึงพืชที่สูญพันธุ์ไปจากป่าธรรมชาติ แต่มีการนำมาปลูกไว้เพื่อการอนุรักษ์
Endangered หมายถึง พืชที่กำลังอยู่ในภาวะอันตรายที่ใกล้จะสูญพันธุ์ไปจากโลก หรือสูญพันธุ์ไปจากแหล่งที่มีการกระจายพันธุ์อยู่ หรือพืชที่ไม่น่าจะมีชีวิตอยู่ได้ถ้าอิทธิพลต่างๆ ที่เป็นสาเหตุให้พืชสูญพันธุ์ยังคงดำเนินต่อไป นอกจากนี้ยังรวมถึงพืชที่ลดจำนวนลงถึงขั้นวิกฤตหรือพืชที่แหล่งที่อยู่ถูกทำลายหรือเปลี่ยนแปลงไปอย่างสิ้นเชิง ซึ่งจะเป็นเหตุทำให้พืชนั้นสูญพันธุ์ไปอย่างรวดเร็ว เช่น พลับพลึงธาร Crinum thaianum (Amaryllidaceae) เป็นพืชน้ำที่ขึ้นได้เฉพาะน้ำไหลและใสสะอาด มีหัวอยู่ในดินใต้น้ำ ดอกสีขาว ชูพ้นน้ำขึ้นมาเล็กน้อย พบที่คลองนาคา และคุระบุรี จ.ระนอง เนื่องจากมีการลักลอบตัดไม้เป็นการทำลายต้นน้ำลำธาร สภาพที่น้ำที่เคยใสซึ่งเป็นแหล่งที่อยู่เดิมเปลี่ยนเป็นตะกอนโคลนตม เป็นการทำลายสภาพนิเวศน์เดิม ซึ่งน่าเป็นห่วงว่าจะสูญพันธุ์ไปในเวลาอันรวดเร็ว
Vulnerable หมายถึง พืชที่จะเข้าสู่สภาวะ endangered ในอนาคตอันใกล้ ถ้าอิทธิพลต่างๆ ที่เป็นสาเหตุที่ทำให้พืชสูญพันธุ์ยังคงดำเนินอยู่ พืชนี้จะสูญพันธุ์ไปจากโลกหรือสูญพันธุ์ไปจากแหล่งการกระจายพันธุ์ รวมถึงพืชที่จำนวนประชากรลดลงเนื่องจากเหตุต่างๆ เช่น การนำมาใช้ประโยชน์อย่างมากมายมหาศาล การทำลายแหล่งที่อยู่ของมันอย่างรุนแรงหรือจากอิทธิพลทางธรรมชาติอื่นๆ โดยพืชพวกนี้ยังไม่ได้มีการดำเนินการเพื่อการอนุรักษ์อย่างจริงจัง ได้แก่ กล้วยไม้หลายชนิด (Orchidaceae) ที่เป็นพันธุ์พื้นเมืองของไทย เช่น รองเท้านารีดอกขาว Paphiopedilum niveum, รองเท้านารีปีกแมลงปอ P.sukhakuluil, เอื้องฟ้ามุ่ย Vanda coerulea, เอื้องสามปอยดง V. denisoniana, เอื้องแซะหลวง Dendrobium scabrilingue, เอื้องไม้ตึง D. tortile เป็นต้น กล้วยไม้เหล่านี้และยังมีอีกหลายชนิดที่พร้อมจะเข้าสู่ภาวะ endangered species ได้ทุกเวลา เนื่องจากได้มีการเก็บกล้วยไม้เพื่อการค้ากันอย่างมากมาย นอกจากนี้ยังมีการลักลอบส่งเป็นสินค้าออก เพราะกล้วยไม้ไทยนี้ได้ชื่อในเรื่องของความสวยงาม อีกทั้งกล้วยไม้ส่วนใหญ่จะเป็นพืชอาศัยบนไม้ใหญ่ เมื่อมีการตัดฟันไม้เพื่อใช้ประโยชน์ไม่ว่าจะถูกต้องตามกฏหมายหรือเป็นการลักลอบก็ตามย่อมเป็นการทำลายแหล่งที่อยู่ของพืช ซึ่งถ้าไม่มีการวางแผนอนุรักษ์แล้วเชื่อว่ากล้วยไม้เหล่านี้จะเข้าสู่สภาวะการเป็น endangered species ได้ในอนาคตอันใกล้
Rare หมายถึง พืชหายาก เป็นพืชที่มีจำนวนประชากรขนาดเล็ก ซึ่งยังไม่ได้อยู่ในขั้น endangered หรือ vulnerable ในขณะนี้ แต่มีความเสี่ยงที่จะเป็น endangered หรือ vulnerable ได้ พืชพวกนี้มักจะขึ้นอยู่ในท้องที่ที่มีลักษณะจำกัดทางสภาพภูมิศาสตร์ เช่น เป็นพืชท้องถิ่น (endernic) อยู่บนเกาะเล็กๆ หรือยอดเขาใดยอดเขาหนึ่ง พืชหายากจะมีการกระจายพันธุ์ไม่หนาแน่นในแนวการกระจายพันธุ์ พืชหายากไม่จำเป็นว่าจะต้องเป็น endangered เสมอไป เป็นเพียงพืชที่เราทราบจำนวนที่มันมีอยู่ว่ามันมีอยู่จำนวนน้อยเมื่อเทียบกับพืชอื่น อาจจำกัดอยู่ในพื้นที่แคบๆ ในขณะเดียวกันมันก็สามารถดำรงชีวิตสืบพันธุ์อยู่ได้ในบริเวณนั้น สามารถแก่งแย่งกับพืชอื่น ทนต่อสภาวะแวดล้อมทั้งทางภูมิอากาศและภูมิศาสตร์ได้เป็นอย่างดี พืชที่เราเพิ่งสำรวจพบว่าหายากในปัจจุบัน อาจจะมีแนวโน้มที่จะมีแนวการแพร่กระจายไปกว้างขึ้น ในทางกลับกันพืชที่มีการกระจายพันธุ์อย่างกว้างขวางอาจจะเป็นพืชหายากต่อไปในเวลาข้างหน้า หรือพืชชนิดหนึ่งอาจเป็นพืชหายากในท้องถิ่นหนึ่ง แต่อีกท้องถิ่นหนึ่งกลับมีการกระจายพันธุ์อย่างกว้างขวางก็เป็นได้ เช่น พืชที่ขึ้นอยู่ในสภาพที่เป็นโขดหิน หรือพืชที่ขึ้นในที่มีความชื้นมากๆ ในป่าดิบเขา เป็นต้น
http://www.seub.or.th/datacenter/forest/forest-id007.asp |
 |
 |
| 22 ก.พ. 49 / 20:25 |
 |
0
0
|
 |
|
 |
 |
|
|
followup id 159266
|
58.10.236.211
|
|
|
 |